Maart 2025
Overzicht van low-cost metingen fijnstof gemeente Land van Cuijk
Op het RIVM Samen Meten dataportaal staat een dagelijks overzicht van voornamelijk fijnstof metingen met low-cost
meetstations op locaties bij voornamelijk burgers. In feite zijn er drie typen fijnstof sensoren in gebruik: verouderde Nova (SDS011), Plantower (PMSx007) en hedendaagse Senserion (SPS30). De verschillen tussen de drie typen zijn groot. Temperatuur en bovenal relatieve vochtigheid per locatie verstoren het beeld enorm. M.a.w. de metingen moeten real time âgekalibreerdâ worden met bijvoorbeeld geijkte sensoren in de buurt en low-cost stations zeer nabij de geijkte sensoren zoals bijv. het landelijk meetstation in Vredepeel gemeente Venray. Het RIVM vergelijkt de metingen van een station met naburige metingen. Door gebruik te maken van ervaringen met bepaalde typen sensoren kent het RIVM een z.g. âplausibiliteitâs-factor (zekerheidsinschatting) toe.
Er zijn lang geleden normen vastgesteld ten aanzien van blootstelling aan fijnstof de zg PM waarden. RIVM focust zich momenteel op PM2.5 (fijnstofdeeltjes kleiner als 2.5 mu) van de WHO recente advieswaarden. Overal in Nederland is de blootstelling hoger als dit maximum. Toppers zijn helaas de landbouwgebieden met intensieve veeteelt. Er is dus voor de lokale overheid werk aan de winkel!
De duur van de metingen zijn van groot belang. Zonder een kwalitatieve analyse over een lange periode van enkele jaren hebben de metingen dan ook met meetstations weinig tot geen zin om een idee te krijgen wat de blootstelling aan bijv. fijnstof voor een burger in feite is en waar de bron van de vervuiling vandaan komt.
In 2024 is de gemeente Land van Cuijk gestart met metingen met behulp van een eenvoudig fijnstof meetkastje. In de regio wordt tevens door burgers met zg Luftdaten stations fijnstof gemeten. Ook stichting Burgerwetenschapper voert al vanaf 2017 in de regio St. Anthonis metingen uit die gevisualiseerd worden op het RIVM Samen Meten dataportaal. In 2020 heeft de stichting dan ook een soort analyse gepubliceerd. Van belang is om bij een analyse of real-time waarde het typesensor goed mee te nemen in de waardering.
Een veelvuldig vraag is waar staan die low-cost meetstations in onze buurt? En wat wordt er door de kastjes gemeten? Hiertoe heeft Behoud de Parel een overzicht samengesteld. Klik op het kaartje en in de browser wordt een interactief overzicht getoond. Veel van de meetstations staan op een kluitje (een cluster). Door in te zoomen verschijnen markers die het soort fijnstof weergeven. Door de muis op een marker te zetten wordt de identiteit van het station weergegeven:
- âHLLâ Hollandse Luchten (z.g. Sodaq meetstations toegepast in IJmond) PM2.5 en PM10 metingen.
- âLTDâ Sensors.Community (Luftdaten) stations van burgers met voornamelijk (Nova, Plantower, en Sensirion) PM10, PM2.5 metingen. De meetstations, inclusief de low-cost referentie stations opgesteld in Vredepeel, die indertijd opgesteld zijn door de stichting hebben een LTD identiteit gekregen.
Helaas worden de lokale temperatuur- en luchtvochtigheids-metingen van de prive âLuftdatenâ stations niet overgenomen op het RIVM dataportaal. De betrouwbaarheid t.a.v. welk type fijnstof sensor in een meetstation zit is twijfelachtig. Dit maakt een vaststelling van de (real-time) blootstelling en de (bron-)analyse heel complex.
De stichting Burgerwetenschappers Land van Cuijk, waar Behoud de Parel (Horst aan de Maas) mee samenwerkt heeft een overzicht Low-Cost Stations een warenonderzoek gepubliceerd (maart 2025) van in Nederland toegepaste low-cost meetstations:
De belangrijkste vraag is: wat doe je met de verzamelde meetgegevens? Zie bijv.Drie jaar luchtkwaliteit meten in landelijk gebied.. wat nu? (rapport van oktober 2020).
Leefbaarheid
Een waslijst van vragen doemt op: waar poog je met de metingen een antwoord op te krijgen? Welke concrete acties zijn redelijk mogelijk?
Maak ik me terecht zorgen over het leefmilieu waar ik woon? Is er lokaal iets aan te doen en wie doet het dan? Wie heeft de
zorgplicht en is de prioriteitsstelling in het algemeen belang? Wat zijn de doelstellingen concreet van het meten? Geven de meten me handvatten voor lokale acties? Zijn beoogde acties wel effectief? Maak ik me als burger terecht zorgen over wat in mijn buurt mogelijk aan de hand is? Wat kan ik er zelf aan doen?
——————————————————————————————————————-
Update Low-Cost Luchtkwaliteit meetstations update warenonderzoek
maart 2025
Low-Cost Stations een warenonderzoek – V1.1
——————————————————————————————————————-
Korte impressie van het overleg met de Gemeente Land van Cuijk van 12 december 2024.
-De wethouder Antoinette begint met het maken van excuses aan de BWLvC voor de gang van zaken, als reden geeft ze aan dat het uitvoeren van de wens van de raad om te meten en daarbij snelheid moest worden genomen wegens het verlopen van subsidie.
-Harrie betreurt dat van adviezen door BWLvC bij de keuze van de luchtkwaliteitsmeter geen gebruikt is gemaakt. De BWLvC zijn doorgegaan met een marktonderzoek en dat dit gepresenteerd is op de Samen Meten Dag die elk jaar door het RIVM wordt georganiseerd.
-Antoinette meldt dat het project met AeroCount kastjes is gestart. Bij 150 belangstellenden is de inschrijving gestopt.
-Harrie vraagt zich af of conclusies uit de meetgegevens gaat leiden tot maatregelen. Hij wijst op de stikstof en ammoniak metingen die nogal hoog waren op bepaalde plekken in de voormalige gemeente St. Anthonis. Jammer dat hiermee niets is gedaan. Maar deze metingen hebben wel geld gekost.
-Agenda voor deze bijeenkomst was wel beloofd, maar niet ontvangen. Wederom excuses van Antoinette.
-Hoe verder met AeroCount. Over de gemete data willen de BWLvC beschikken. Volgens Coen kan dat niet zomaar, âverlorenâ data kan bij het Samen Meten Portal niet worden aangevuld.
-Wij zien acties van de gemeente tegemoetâŠ.
Het volledige verslag lees je hier..
——————————————————————————————————————-
SLA participatiedag 20 november
Er was heel veel belangstelling voor ons warenonderzoek. Het is via deze site voor iedereen beschikbaar. Commentaar, verbeteringen aanvullingen zijn welkom. Doe ook mee!
Aan het RIVM team Samen Meten is namens vele deelnemers van Samen Meten een Award toegekend.
——————————————————————————————————————-
SLA participatiedag
Morgen 20 november 2024 presenteren we op de SLA participatie dag, die door het RIVM in Bilthoven jaarlijks wordt georganiseerd, onze laatste versie van het warenonderzoek van low-cost fijnstof meetstations.
Lees het gehele docoment Low-Cost Stations een warenonderzoek – V0.6
Low-cost fijnstof meetstations, een vergelijkend warenonderzoek november 2024
De wirwar van low-cost meetkits: meetkit warenonderzoek, uw ervaringen tellen mee
Ongeveer 8 jaar geleden begonnen enkele burger-initia- tieven met het samenstellen van luchtkwaliteits-meet- kastjes voor het meten van voornamelijk fijnstof in hun omgeving: binnenshuis en bovenal buitenshuis.
Lees het gehele docoment SamenMeten Warenonderzoek
——————————————————————————————————————-
Augustus 2024.
De ambtenaren stellen Aerocount voor om deze in te zetten voor het meten van de luchtkwaliteit. De BW hebben het initiatief genomen om dit apparaat aan te schaffen ten einde deze te onderzoeken. Wat zijn de plussen en minnen van dit meetstation. Zie voor onze bevindingen. technische verkenning Aerocount/
Hebben de ambtenaren nog verder gezocht naar alternatieven? Het antwoord op deze vraag is ontkennend. Maar in een telefonisch gesprek met Harrie van de Wetering kwam naar voren dat het absoluut nog geen uitgemaakte zaak was om met Aerocount in zee te gaan.
Wij van onze kant hebben gezegd dat we andere alternatieven aan het bekijken zijn, Sodaq en Ohnics en hebben beloofd onze bevindingen tzt te delen.
——————————————————————————————————————-
Rapport over het gebruik van daggemiddelden bij de vaststelling van de lokale blootstelling aan fijnstof concentraties .
——————————————————————————————————————-
Vraag over de kalibratie van metingen door leden van Team Lokaal, gemeente Land van Cuijk, probeert de Stichting met het document Kalibratie van low-cost sensoren voor lokale Luchtkwaliteits- metingen in de regio St. Anthonis hierop enkele antwoorden te geven.
——————————————————————————————————————-
Vragen over de plausibiliteit van metingen door leden van Team Lokaal, gemeente Land van Cuijk, probeert de Stichting met het document Hoe het gebruik van plausibiliteits-score kan leiden tot een foutieve beredenering uit te leggen.
——————————————————————————————————————-
Naar aanleiding van de SLA-participatiedag heeft Teus Hagen een Werkkader en Organisatiestructuur Luchtkwaliteitsmeetprojecten opgesteld.
——————————————————————————————————————-
Wij waren woensdag 29 october j.l. in Bilthoven bij Het RIVM dat een SLA-participatiedag had georganiseerd.
In de aanloop naar deze participatiedag hadden we een site ingericht met onze presentaties en waar na afloop ook de resultaten uit de ideeënbus gepresenteerd werden. Die is via een QR-code onder de deelnemers verspreid en leverde aardig wat websiteverkeer op, zie: https://www.bwlvc.eu/stappenplan/ Er werden geen nieuwe ideeën/inzichten gepost.
Er waren een aantal bekenden van het RIVM, van diverse gemeenten ambtenaren, enkele bedrijven die zaken verkopen en een behoorlijk aantal burgermeetinitiatieven zoals het onze.
Veel groepen hadden een marktkraam-stand over hun activiteiten ingericht, zo ook wij. We presenteerden er onze activiteiten, onze meetresultaten, en we hadden op een ludiek wijze een âideeĂ«nbusâ waarin we mensen uitnodigden antwoorden of reacties te posten op onze grote vraag âEn wat nuâ.
We proefden van veel andere burgerinitiatieven, vooral van degenen die al langere tijd actief waren, eenzelfde soort gelatenheid als wij, wat bereik je er eigenlijk mee.
Initiatieven die nog maar korte tijd bezig waren staken hun energie vooral in het technisch opzetten en uitwerken van meetstations en gegevensverzameling, iets wat wij uit onze beginperiode ook kennen.
Mensen van het RIVM, geconfronteerd met de vragen âWat kun je er meeâ en âWat nuâ, hadden volgende twee argumenten:
-Goed voor de bewustwording in brede zin.
-Ze proberen er hun modellen mee te verbeteren en preciseren.
De burgerinitiatieven meten allemaal fijnstof, eigenlijk iedereen mist mogelijkheden als het meten van geur(woonbeleving), stikstofoxide(gezondheid), en ultrafijnstof(uitstoot van houtstook). Er is veel behoefte deze te meten maar methoden zijn er eigenlijk (nog?) niet of zijn te complex en duur voor burgerinitiatieven. Ook het RIVM beaamt dit maar houdt toekomstige ontwikkelingen bij.
——————————————————————————————————————-
Stichting BWLvC neemt deel aan de SLA participatiedag Samen Meten van het RIVM op woensdag 29 november in de Bilt.
Het voltallige bestuur hoopt, door deel te nemen aan deze dag, iedeeën te verzamelen voor de vervolgstappen na het meten en zweten. De reeds gemaakte stappen worden gepresenteerd en met een goed gevulde ideeën bus hopen terug te reizen naar het Land van Cuijk.
Overzicht van regionale metingen voor o.a. Land van Cuijk
Deze zijn zichtbaar via de link: https://samenmeten.rivm.nl/dataportaal
——————————————————————————————————————-
Verdachte opgepakt in Sint-Anthonis
De politie in het Land van Cuijk heeft op de Merret in Sint-Anthonis een persoon aangehouden die de binnenzakken van zijn mantel vol had met stikstofruimte. Hij kon geen duidelijke verklaring afleggen waar hij die vandaan had. De verdachte zou meerdere voorbijgangers hebben aangesproken met de vraag of ze belangstelling voor het spul hadden. Een van hen vertrouwde het zaakje niet en waarschuwde de politie. “Het was een sinister type”, stelde deze ooggetuige. “Hij kwam op me af en mompelde iets van: HĂ© psst, stikstofruimte kopen? Goed spul, is nog van een oud boertje geweest”. De verdachte zit in voorlopige hechtenis op verdenking van illegale handel in schaarse goederen.
De ledeackerse Speld
——————————————————————————————————————-
BWLvC reactie op gem. LvC projectplan van juli 2023
20230801 Projectplan Meetnetwerk SLA 2
30a 2023-M-10 Motie Meten luchtkwaliteit CDA+VVD+LLVC (aangenomen)
2023-R-26a Uitvoeringsprogramma Schone Lucht Akkoord Gem LvC 2023-2030
——————————————————————————————————————–
De stichting heeft haar doelen verlegd, zie:
Over ons en wat wij doen
——————————————————————————————————————-
Financiële verantwoording 2022/Jaarverslag 2022/Beleidsplan 2023
——————————————————————————————————————-
Wij willen weten in hoeverre de lucht vochtigheid invloed heeft op de meetresultaten van de stofsensor 29-12-2022.
Hier een opstelling op de keukentafel.
Om de invloed van luchtvochtigheid op de meetresultaten te bepalen wordt de lucht verwarmt waardoor de luchtvochtigheid onder de 60% kan komen. Het proces begint met het meten van de stofdeeltjes, deze lucht wordt verwarmt deze wordt gemeten door een tweede stofsensor. Zowel bij de ingaande lucht en de uitgaande lucht wordt temperatuur en luchtvochtigheid bepaald. De opstelling is nog niet compleet maar hopelijk kunnen we snel het resultaat presenteren.
——————————————————————————————————————-
Wij waren 19-10-2022 bij Antoinette Maas en Mark Jansen uitgenodigd om ons meetrapport toe te lichten.
Kort gezegd: de luchtkwaliteit is hier gewoon slecht, zowel kwa fijnstof als stikstof, nivoâs zijn gewoon hoog.
We meten ongedacht weinig fijnstofverschillen op verschillende lokaties (bos, dorp, boeren, A73), er lijkt gewoon een dikke âfijnstofdekenâ te liggen.
Ook zien we vrijwel geen lokatie-verschillen op het gebied van stikstofoxide (nivo is sâwinters wel het dubbele als in de zomer, verwarmingsseizoen).
Op het gebied van ammoniak is het overal hoog maar lokaties nabij boeren pieken er soms nog eens ver bovenuit, in het mestuitrijdseizoen (voorjaar) is het nivo het dubbele van gemiddeld. Ammoniak verword heel snel tot fijnstof.
Onze meetresultaten zijn vergelijkbaar met die van anderen (RIVM, KNMI). Ons inziens is de politiek aan zet om daar iets aan te doen, in principe kunnen we voorlopig eigenlijk net zo goed ophouden met meten, dat levert nu geen nieuwe inzichten.
SLA (luchtkwaliteit-gezondheid) is alleen maar een inspanningsbelofte, geen resultaatverplichting, dus je kan er eigenlijk niks mee, terwijl we erin ook nog eens de geuroverlast missen.
Veel vragen van de wethouders gingen over houtstook, dat veroorzaakt echter vooral ultrafijnstof wat wij niet kunnen meten, maar wat des te gevaarlijker is (hoe kleiner hoe gevaarlijker).
Dit hebben we allemaal overgebracht, ze wilden van ons weten wat voor maatregelen we voorstonden, dat is niet onze competentie hebben we gezegd, ze willen toch graag dat we blijven meten, eventuele extra subsidie lijkt geen groot probleem, mogelijk kunnen/willen we meer/langer stikstof gaan meten.
Ook hebben we de verschillen in werkwijze belicht tussen de omgevingsdiensten Brabant NO en Brabant ZO.
We werden vriendelijk verzocht ons bij die stakeholdersbijeenkomst aan te melden. Daar staan we in principe welwillend tegenover, maar we willen graag weten of we binnen deze groep dan ook als serieus en volwaardig worden neergezet.
Link naar het gehele rapport: 3JaarMetenInAgrRegioWatNu
Link naar de begeleidende brief bij het rapport: Aan het College en de Gemeenteraad van de gemeente Land van Cuijk
Voor meer informatie van de vereniging Behoud de Parel: behouddeparel.nl
——————————————————————————————————————-
Stikstof en Amoniak.
We hebben van de gemeente St. Anthonis subsidie ontvangen om gedurende een jaar NO2 en NH3 te meten door middel van Palmer buisjes. De buisjes worden eens per maand door ons verwisseld. De resultaten worden getoond bij het RIVM. Grenswaarde van NO2 gemiddeld 40 ”g/m3, voor NH3 is er geen grenswaarde. Het gemiddelde in Nederland van ammoniak NH3 is rond de 7 ”g/m3. Meer informatie is hier te vinden. Zie voor overzicht over Nederland: https://samenmeten.rivm.nl/dataportaal/
NH3 in ug/m3 (maart 2022)
NO2 in ug/m3 (mrt 2022)
Alle NH3 en NO2 meetresultaten in getallen in 2021/2022
Podcast te beluisteren.Geert Verstegen is sinds begin jaren 80 actief in de milieubeweging in Brabant, nu als voorzitter van het Brabants Burgerplatform. Ad de Jong uit Sint Anthonis heeft een zelfde missie*, maar voor hem zijn vooral de cijfers leidend; om vanuit data en statistiek met elkaar in gesprek te gaan.
*Ad de Jong is in het voorjaar van 2021 helaas plotseling overleden.
Nieuwe ontwikkelingen 21-jan-2021. Filmpje (Bekijken) van een meetkastje om luchtkwaliteit te meten met meerdere sensoren, de lucht wordt ingelaten, enigszins verwarmt en vervolgens naar de stofsensoren geleid. In het traject wordt de temperatuur van de lucht gemeten bij de inlaat en bij de uitlaat. Er is ook plaats voor andere sensoren zoals voor licht, geluid, luchtdruk en CO2.
Bekijk de video presentatie bwlvc 13 oktober 2020 Webinar
Link naar Agro Proeftuin de Peel -> Naar deze website
Link naar de gehele registratie Webinar 13 oktober 2020 -> Bekijken
Testen van de Kipster meetkits in St Anthonis